Τι είναι η ποσοτική χαλάρωση;

Όταν μια κεντρική τράπεζα αποφασίζει να χρησιμοποιήσει την ποσοτική χαλάρωση, αγοράζει τεράστιες ποσότητες χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, όπως κρατικά και εταιρικά ομόλογα, καθώς και μετοχές. Αυτή η φαινομενικά ασήμαντη απόφαση έχει εκτεταμένες συνέπειες: Όταν η ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί σε μια οικονομία αυξάνεται, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια μειώνονται. Αυτό μειώνει το κόστος δανεισμού, με αποτέλεσμα την αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης. Μια κεντρική τράπεζα στοχεύει στη μείωση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων της αγοράς με την αγορά μακροπρόθεσμων τίτλων. Συγκρίνετε αυτό με ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία των κεντρικών τραπεζών: την πολιτική επιτοκίων, η οποία αποσκοπεί στη μείωση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων της αγοράς. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα προσπαθεί να επηρεάσει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια που χρεώνουν οι τράπεζες μεταξύ τους για δάνεια μίας ημέρας, όταν τροποποιεί το επιτόκιο-στόχο της για τα ομοσπονδιακά κεφάλαια. Επί δεκαετίες, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ χρησιμοποιεί την πολιτική επιτοκίων για να διατηρεί την πιστωτική ροή και την οικονομία των ΗΠΑ σε καλό δρόμο.

Έγινε αδύνατο να μειωθούν περαιτέρω τα επιτόκια για να προσελκύσουν δανεισμό, όταν το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων μειώθηκε στο μηδέν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης. Για να μην παγώσει η οικονομία, η Fed χρησιμοποίησε την ποσοτική χαλάρωση και άρχισε να αγοράζει τίτλους που εξασφαλίζονται με υποθήκες (MBS) και κρατικά ομόλογα.

Παράδειγμα του τρόπου λειτουργίας του QE:

-         - Η FED αγοράζει περιουσιακά στοιχεία

-      , Νέο χρήμα εισέρχεται στην οικονομία

-          - Η ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα αυξάνεται

-   ,     - Τα επιτόκια μειώνονται ακόμη περισσότερο

-         - Οι επενδυτές αλλάζουν τις επενδύσεις τους

- ,       - Η εμπιστοσύνη στην οικονομία αυξάνεται

Αν και από τη μία πλευρά το QE είναι καλό για την οικονομία, έχει και κάποια αρνητικά σημεία. Η ποσοτική χαλάρωση μπορεί να προκαλέσει πληθωρισμό. Ένα παράδειγμα μπορεί να είναι το QE κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid, το οποίο στήριξε τις εταιρείες και τις οικονομίες, ωστόσο είχε ένα τίμημα - έναν από τους μεγαλύτερους πληθωρισμούς σε όλο τον κόσμο. Δεύτερη αρνητική επίπτωση είναι η δυνατότητα δημιουργίας φούσκας περιουσιακών στοιχείων. Με το QE οι εταιρείες μπόρεσαν να δημιουργήσουν περισσότερα κέρδη, να επεκταθούν κ.λπ. γεγονός που προκάλεσε άνοδο του χρηματιστηρίου. Συνήθως χρησιμοποιείται η μεταφορά, ότι πρόκειται για μια αναπτυσσόμενη φούσκα που θα σκάσει. Υπήρξαν οι ίδιες περιπτώσεις για παράδειγμα με το Bitcoin, την αγορά ακινήτων και άλλα παρόμοια. Έτσι, μπορούμε επίσης να πούμε ότι το QE μπορεί να προκαλέσει εισοδηματική ανισότητα. Από τη μία πλευρά βοήθησε τις εταιρείες να κερδίσουν περισσότερα, από την άλλη οι τιμές ή οι τιμές των κατοικιών ανέβηκαν, κάτι που είναι καλό για τους ιδιοκτήτες, αλλά κακό για τους ενοικιαστές ή για όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν κάποιο ακίνητο.

Το συμπέρασμα είναι ότι το QE είναι αποτελεσματικό και βοήθησε τις οικονομίες να επιβιώσουν μέσα από την κρίση, ωστόσο έχει και το τίμημά του. Αν δεν σταματήσει την κατάλληλη στιγμή, μπορεί να έχει αντίστροφο αποτέλεσμα και να προκαλέσει πληθωρισμό και φούσκες περιουσιακών στοιχείων.